به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، همدان با تمدن شهرنشینی سه هزار ساله از دیرباز به عنوان پل ارتباطی منطقه غرب کشور بوده و با داشتن دو خط آهن جداگانه همدان- سنندج و همدان ملایر به عنوان یکی از استان‌های پیشتاز در اجرای پروژه‌های ریلی شناخته می‌شود.
ظرفیت حمل‌ونقل ریلی این استان به دلیل موقعیت ویژه ژئوپلیتیکی و قرار گرفتن در مسیر جاده تاریخی ابریشم از جایگاه ویژه‌ای در مراودات اقتصادی و پیوند غرب به شرق برخوردار است.
این استان ۷۰ درصد بار ترافیکی غرب کشور را تامین می‌کند و ترافیک ۸ استان از همدان عبور می‌کند.
شرایط جغرافیایی و هم مرزی با کشورهای خارجی از جمله ترکیه، عراق، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، غرب کشور شامل استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، ایلام، اردبیل، کردستان، کرمانشاه به همراه استان‌های لرستان و همدان را در موقعیت شاهراهی ارتباط ایران به اروپا قرار داده است.
راه آهن غرب کشور با طول ۶۰۵ کیلومتر بزرگترین پروژه نیمه‌کاره غرب کشور است که از سال ۶۹ مطالعات آن آغاز شده و از نقطه آغازین ایستگاه سمنگان اراک شروع و پس از عبور ملایر و نهاوند در استان همدان به کنگاور، صحنه، کرمانشاه در استان کرمانشاه می‌رسد، اما خط نیمه تمام آن پس از گذر از اسلام آبادغرب، گیلان غرب و قصر شیرین در نهایت به مرز خسروی در مرز ایران به عراق می‌رسد؛ ادامه این خط ریلی در کشور عراق پس از عبور از خانقین به بغداد و موصل ختم شده و پس از آن در دیرالزور، رقه و حلب در کشور سوریه ادامه خواهد یافت.
اجرای پروژه‌های ریلی استان همدان از جمله راه‌آهن همدان - تهران، همدان - سنندج و همدان - ملایر موجب افزایش ۱۰ برابری طول خطوط ریلی این منطقه تاریخی شده و به نوعی انقلابی در صنعت حمل‌ونقل این استان به شمار می‌آید که می‌تواند نقش بسزایی در توسعه دیار هگمتانه ایفا کند، تا جایی که این استان را به شاهراه ریلی کشور تبدیل خواهد کرد، به ویژه اینکه امکان اتصال این خط ریلی تا مرز باشماق مریوان نیز وجود دارد.
راه‌آهن همدان- سنندج اهدافی مثل تامین ایمنی و رفاه حال مسافران و کاهش تصادفات جاده‌ای، جذب قابل توجهی از ترافیک جاده‌ای به منظور جابجایی بار و مسافر، توسعه صنعت گردشگری و جهانگردی در منطقه، کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، و کاهش مصرف سوخت، اشتغالزایی و محرومیت زدایی را دنبال می‌کند و همچنین می‌تواند در حوزه بازرگانی و مراودات تجاری نیز ایفای نقش کند.
این پروژه بخشی از خط ریلی تهران- همدان- سنندج و به طول ۱۵۱ کیلومتر است که ۴۸ کیلومتر آن در استان همدان و ۱۰۳ کیلومتر آن در استان کردستان قرار دارد.
این خط ریلی در ۳ قطعه تعریف شده و با عبور از شهرهای بهار، لالجین، صالح آباد، قروه و دهگلان مراکز استان‌های همدان و کردستان را به هم مرتبط میسازد.
بهره‌برداری از راه‌آهن همدان- سنندج در تکمیل کریدور ریلی غرب نیز موثر است و از سوی دیگر استان مرزی کردستان را به خطوط ریلی متصل می‌کند.
توسعه ریلی و اتصال کردستان به شبکه ریلی کشور و عراق امری ضروری بوده و اتمام پروژه راه‌آهن همدان- سنندج در توسعه سرمایه‌گذاری و کاهش تصادفات بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
اتمام پروژه راه‌آهن همدان-سنندج می‌تواند صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش تصادفات و همچنین توسعه جهشی را در این استان به دنبال داشته باشد.
با اتصال شهرستان سنندج به شبکه راه‌آهن سراسری از طریق همدان و تهران، امکان توسعه پروژه در آینده و اتصال آن به استان‌های دیگری مانند آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی و کرمانشاه نیز فراهم می‌شود.
رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی نیز در سفر تیرماه خود به کردستان به اهمیت این پروژه اشاره کرد.
راه‌آهن همدان- سنندج که عملیات اجرایی آن از سال ۸۴ آغاز شد، اکنون پس از ۱۸ سال با ۹۱ درصد پیشرفت فیزیکی همراه شده و در فاز بهره‌برداری قرار دارد.
شاهین اسد فامیان مدیر کل ساخت و توسعه راه‌آهن منطقه یک در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، از بهره‌برداری این پروژه در بهمن ماه امسال خبر داده است.
به گفته اسدفامیان، عملیات اجرایی این خط ریلی با ۴۱۱ کیلومتر طول از سال ۸۴ با ۱۰ پیمانکار و ۹ مشاور در بخش‌های روسازی، زیرسازی و ساختمان آغاز شد.
وی روند ساخت و توسعه راه آهن را شامل سه بخش زیرسازی، بخش اصلی راه یعنی خاکریری، خاک برداری، پل‌ها، تونل‌ها و تقاطع‌های متفاوت و بخش روسازی دانست و به این موضوع اشاه کرد که محور همدان- سنندج شامل ۳ قطعه اجرایی است، عملیات اجرایی قطعه یک از سال ۸۵ آغاز شد اما چون تمرکز و اولویت با تهران- همدان بود، منابع مالی به سمت همدان رفت و از سال ۹۷ به بعد نیز همدان- سنندج به شکل جدی‌تر اجرایی شد.
گفتنی است، ساخت ایستگاه‌های راه‌آهن همدان – سنندج هم بهمن سال ۹۸ و ریل‌گذاری این خط آهن نیز از آبان سال ۹۹ آغاز شد.
برای اجرای ریل‌گذاری این پروژه ۱۹هزارتن ریل تولید شده در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان به‌کار رفته که نقطه روشنی در اتکا به توان متخصصان داخلی است.
تاکنون برای این پروژه ۲۰ هزار میلیارد ریال هزینه شده و شامل سه قطعه و از سمت همدان به سنندج دارای هفت ایستگاه بهار، آق بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، دهگلان و سنندج است.
این پروژه ازنظر توپوگرافی منطقه، ۱۴درصد در کوهستان، ۲۰درصد در تپه‌ماهور و ۶۶درصد در دشت واقع شده‌است. همچنین مسیر ریلی همدان- سنندج دارای ۴۶تقاطع، ۲۹دستگاه پل بزرگ و ۴۱۱دستگاه پل کوچک است.
خط ریلی همدان - سنندج ظرفیت جابه‌جایی سالانه ۳میلیون تن بار و ۷۰۰هزارمسافر را دارد.
سرعت حرکت قطارمسافری دراین خط ریلی ۱۶۰کیلومتر بر ساعت و حرکت قطار باری نیز ۱۲۰کیلومتر بر ساعت خواهد بود.
خیرالله خادمی مدیرعامل شرکت زیرساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور و معاون وزیر راه و شهرسازی درباره بررسی‌های فنی انجام شده برای ادامه راه‌آهن همدان- سنندج و اتصال آن به مرز باشماق مریوان گفته بود که در صورت استقبال طرف عراقی، این کار اجرایی می‌شود و در صورت حصول توافق‌های لازم میان دو کشور، ریل‌گذاری را تا باشماق ادامه می‌دهیم.
گفتنی است ریل‌گذاری این خط آهن تا باشماق می‌تواند نقشی راهبردی در توسعه مبادلات مرزی، به‌ویژه در غرب کشور داشته باشد.